14 Kasım 1914 tarihi, Türk Sinemasının doğum tarihi olarak kabul edilir. Çünkü: tarihimizdeki ilk Türk Filmi olan; ” Ayastefanos’taki Rus Abidesi’nin Yıkılışı ” isimli, 150 metrelik belgesel filim, bu tarihte, Fuat Uzkınay tarafından çekilmişti. Filme konu olan anıt; halk arasında, 93 harbi olarak bilinen 1877-1978 Osmanlı-Rus savaşı sonrası, Ruslar, İstanbul üzerine yürürken vardıkları en ileri nokta olan Ayastefanos (Yeşilköy)’ta kazandıkları zaferi ölümsüzleştirmek için, 1891 tarihinde dikilmişti. Osmanlının, Birinci Dünya Savaşına katılmasından, üç gün sonra, 14 Kasım 1914 tarihinde anıt yıkıldı. Anıtın yıkılışını, Fuat Uzkınay, filme aldı. Ancak; bu film sonraki yıllarda asla bulunamadı. Bu filimden, herhangi bir kare bile bulunamadı. Hatta; Uzkınay’ın her iki kızı bile, babaları hayatta iken veya daha sonra, bu filmi izleyemediklerini söylediler.
Evet; ilk sinema salonumuzda, Fuat Uzkınay tarafından açıldı. Sirkeci’de, Ali Efendi Sineması.
Bu arada; 1911 yılında, Manaki kardeşlerin çektiği bir filim gündeme gelir. Sultan Reşat’ın; Selanik ve Manastır ziyaretlerine ilişkin bir filim. Bu filimde: Sultan Reşat’ın; Manastıra gelişi, gemiden inişi, Belediyeyi ziyareti izlenimci bir tavırla görüntülenir. Manaki kardeşlerin çektiği bu filmin; Türk Sinemasının başlangıcı kabul edilmesi gerektiğini söyleyenlerde, az değildir.
İlk Türk filminin, hangisi olduğu konusunda yapılan tartışmalarda, gelinen son nokta, ilk Türk filmi olarak, Osmanlı vatandaşı olan Manaki kardeşlerin çektikleri film gösteriliyor.
