10 Türk Lirasının arka bölümünde resmi bulunan Cahif Arf, dünyaca ünlü matematikçimiz olarak öne çıkmaktadır.
Resmin yanında birtakım matematiksel deyimler bulunuyor. Bunlar: “Aritmetik diziler, sayılar, abaküs ve bilgisayar teknolojisinin temeli olan ikili sayı sistemi yani binary” ifade eden rakamlardır.
Evet, şimdi Cahit Arf kimdir, onu biraz inceleyelim.
Cahit Arf, 1910 yılında Selanik şehrinde doğdu. Balkan Savaşının başlamasıyla ailesiyle birlikte İstanbul’a göç etti.
1918-1920 yılları arasında İstanbul Erkek Lisesinde 3 yıllık okulu 2 yılda bitirdi ve ardından Fransa birçok bilim adamı yetişen Ecole Normale Superieure’de yüksek öğrenimini tamamladı, 1932 yılında mezun oldu. Sonrasında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinde bir süre çalıştı. 1937 yılında Doktora yapmak için Almanya Göttengen Üniversitesi Matematik Bölümüne gitti. Bu üniversitede; ünlü Matematikçi Hasse’nin “çözülebilen cebirsel denklerin bir listesinin yapılması” konusunda doktora öğrencisi olarak çalıştı. Hasse’nin önerileriyle “özel haller problemini” çözdü. Sayıların teorisinde çok özel bir yeri olan lokal cisimlerde, dallanma teorisine çok önemli yapısal katkılarda bulundu ve burada bulduğu sonuçlardan bir bölümü, dünya çapında, matematik literatürüne “Hasse-Arf” teoremi olarak geçti.
1964 yılında, TÜBİTAK’ın “Bilim Kurulu Başkanı” oldu. Ardından Amerika’ya gitti, Kalifornia Üniversitesinde konuk öğretim üyesi olarak çalıştı. Ancak kendisine kalması yönünde yapılan teklifleri kabul etmedi, Türkiye’ye döndü ve Ortadoğu Teknik Üniversitesinde çalışmaya başladı.
1980 yılında emekli oldu ve Türkiye’ye döndü, TÜBİTAK’ın kurulmasında büyük hizmetleri oldu.
Cahit Arf’ın kendi deyişlerinden bazıları şunlardır:
“Matematiği ezberlemeyin, kendiniz yapın ve anlayın”.
“Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek yani ezberleyerek değil, keşfederek anlamak gerekir”.
“Elime Kur’anı aldığımda Allah’a, kalemi aldığımda kendime inanıyorum.”
“İşlerinizi başkalarına yaptırmayın, çünkü kendi istedikleri gibi yaparlar”
Özellikle “Cebir” konusunda araştırmalar yapmış ve bu çalışmaları nedeniyle dünyaca ünlü olmuştur. Sentetik geometri problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebileceği konusunda araştırmalar yapmıştır. “Arf sabiti, Arf halkaları, Arf kapanışı” gibi terimlerin isim babasıdır.
1997 yılında İstanbul’da vefat etti.
