1910 lu yıllarda: Türk takımları, kendi aralarında rakiptiler. Ama: azınlık ve işgal güçlerinin futbol takımları ile ve yabancı ülke takımları ile yapılan maçlarda;birbirlerine oyunca takviyesi yapıyorlardı.
Fenerbahçe’den Galip Bey ve Galatarasay’dan Ali Sami Beyin bakanlığındaki heyetler; 1912 yılında toplanarak, bu konuda,kendi aralarında bir protokol imzaladılar. Bu protokole göre: yabancılarla yapılan, ulusal mahiyetteki futbol maçlarında, iki kulüp, birbirine oyuncu verebilecek ve sahaya çıkan karma takım ” Türk Gücü ” adını alacaktı. Forma ise: kırmızı beyaz olacak ve göğsünde “ayyıldız” bulunacaktı. Bu protokol ile: Türk tarihinde, milli futbol takımı bilinci ve forması oluşturuldu.
Ancak: bu tarihlerde başlayan savaşlar nedeniyle, protokol tam olarak uygulanamadı. Balkan Savaşları nedeniyle lige ara verildi. Birinci dünya savaşanın başlamasıyla; yabancı kulüpler kapandı. Savaşın ardından da; Türk futbol kulüplerinin, yabancılarla sportif ilişkileri tamamen kesildi. Yanlızca: bu dönemde, işgal güçlerinin takımlarıyla yapılan maçlar gündemde kaldı.
Tarihi süreç içinde: Ali Sami (Yen), Yusuf Ziya (Öniş), Mehmet Burhanettin (Felek) ve Nasuhi Esat (Baydar); 17 Eylül 1920 tarihinde biraraya gelerek; İdman İttifakı oluşturtu. Bu ittifakın ilk icraatlarından biri ise; 1921 yılında, Uluslararası Futbol Federasyonu (FIFA) ya başvurmak oldu. Ancak; talepleri kabul edilmedi.
1920 tarihinde oluşturulan İdman İttifakı; 10 Mart 1922 tarihinde yapılan toplantıda; Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ) olarak yeniden düzenlendi. Yusuf Ziya; bu sırada, bir yandan da, tek seçici sıfatıyla, milli takımı oluşturmaya çalışıyordu. Milli takım adayları; ingiliz işgal gücü futbol takımına karşı, 3 maç oynadı ve her üç maçıda, farklı skorla kazandılar. 23 Nisan 1923 tarihinde yapılan toplantıda; ittifakın adı, Futbol Federasyonu olarak düzenlendi ve FIFA’ya yeniden müracaat edildi. 21 Mayıs 1923 tarihinde onay haberi geldi. Bunun üzerine; Ali Sami (Yen), milli takım antrenörlüğünü üstlendi.
26 Ekim 1923, Cuma günü: yani Cumhuriyetin ilanından üç gün önce; milli takım ilk maçını oynamak üzere Taksim Stadına çıktı. Rakip; Romanya idi. İlk milli takımda: Fenerbahçeden 7, Altınordu’dan 3 ve Galatarasay’dan 1 futbolcu vardı. Maçın 28 nci dakikasında; milli takımımız, 1-0 yenik durumdayken, futbolcumuz Zeki Rıza, serbest vuruştan gol atarak, Türk Milli Futbol Takımının ilk golünü attı.
Evet; futbol tarihimizdeki, ilk milli futbol maçı; rakip romanya ve sonuç 2-2.
Yanlız, burada bir ayrıntıyı belirtmek istiyorum. Romanya maçı özel bir maçtı. Türk milli futbol takımı, ilk resmi maçını; 1924 Paris Olimpiyat Oyunlarında yaptı. Takımın başında, İskoç antrenör Billy Hunter. Takımdaki futbolcu dağılımı: Fenerbahçe’den 6, Galatarasay’dan 3 ve Altınordu’dan 1. İlk maç: 25 Mayıs 1924. Rakip; Çekoslovakya. Sonuç: 5-2 yenilgi.
İşte, futbol tarihimizde minik bir gezinti ve ilkler. Umarım ilginizi çekmiştir.
